İçindekiler
Meta Başlık: Kripto Para Hukuku ve Dolandırıcılık Davaları: MASAK Blokesi Nasıl Kaldırılır? (Bursa Avukat)
Meta Açıklama: Bitcoin yasal mı? Kripto borsa dolandırıcılığı, TCK 158, MASAK blokesi ve icra süreçleri hakkında hukuki rehber. Bursa bilişim avukatı Ersin Doğan anlatıyor.
Dijitalleşen dünyada finansal alışkanlıklar kökten değişti. Türkiye, Avrupa'da kripto para (Kripto Varlık) hacminin en yüksek olduğu ülkelerin başında geliyor. Ticaretin ve teknolojinin buluşma noktası Bursa'da da binlerce yatırımcı; Bitcoin, Ethereum veya USDT gibi varlıklarla birikim yapmaktadır.
Ancak bu "Merkeziyetsiz" dünya, hukuki korumadan yoksun olduğu anlamına gelmez. Tersine, hukuk boşluklarını fırsat bilen kötü niyetli kişiler (Dolandırıcı borsalar, sahte projeler) ve suç gelirlerini aklamak isteyenler yüzünden masum yatırımcıların banka hesaplarına MASAK tarafından bloke konulabilmektedir.
Bursa Osmangazi Avukatı Ersin Doğan olarak; kripto dünyasının hukuki zemini, Borsa Dolandırıcılığı (Rug Pull), İcra Haczi ve Hesap Blokeleri konularını, Türk Ceza Kanunu ve İcra İflas Kanunu maddeleriyle sizler için mercek altına aldım.
1. Kripto Paraların Türkiye'deki Hukuki Statüsü (Yasal mı?)
Yatırımcıların en büyük endişesi, yaptıkları işlemin suç olup olmadığıdır.
- Mevzuat Durumu: Şu an için Türkiye'de kripto varlık alım-satımını yasaklayan bir kanun yoktur. Yani yasaldır.
- Ödeme Yasağı (TCMB Yönetmeliği): Merkez Bankası'nın "Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik" hükümleri gereği; mal ve hizmet alımında kripto para kullanılamaz.
- Örnek: Bursa'da bir galeriden Bitcoin transferi ile araba satın alamazsınız, noter bu satışı yapamaz. Ancak borsadan TL'ye çevirip banka kanalıyla alabilirsiniz.
- Hukuki Niteleme: Yargı kararlarında kripto paralar "Para" olarak değil, "Gayrimaddi Varlık" veya "Dijital Emtia" olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım, onların miras bırakılabilmesini veya haczedilebilmesini sağlar.
2. Kripto Borsa Dolandırıcılığı ve "Nitelikli Dolandırıcılık" Suçu
Thodex ve Vebitcoin gibi olaylar, yatırımcının güvenini sarsmıştır. Bir borsanın "Sistem bakımı var" diyerek erişimi kapatması ve fonları kaçırması, basit bir iflas değil, ağır bir suçtur.
- Kanun Maddesi: Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 158/1-f.
"Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık..." - Suçun Unsurları: Failin hileli davranışlarla (örneğin sahte hacim yaratarak güven kazanıp) mağduru aldatması ve haksız menfaat sağlamasıdır.
- Cezası: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve mağduriyetin iki katına kadar adli para cezasıdır.
- Güveni Kötüye Kullanma (TCK 155): Eğer borsa, kendisine emanet edilen parayı veya coin'i iade etmiyorsa, bu madde gereği de yargılanabilir.
Ne Yapılmalı?
Mağduriyet anında zaman kaybetmeden Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı veya ilgili yer savcılığına suç duyurusunda bulunulmalı, şüphelilerin mal varlığına ve borsa hesaplarına tedbir (bloke) konulması talep edilmelidir.
3. Kâbus Senaryosu: Banka Hesabına MASAK Blokesi
Hiçbir suç işlemediniz ama bir sabah banka hesabınıza erişemiyorsunuz. Sebebi genellikle P2P (Kişiden Kişiye) transferler veya borsa dışı işlemlerdir.
- Yasal Dayanak: 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun.
- Mekanizma Nasıl İşler? Size coin karşılığı para gönderen (veya sizin para gönderdiğiniz) kişinin parası; yasa dışı bahis, uyuşturucu veya dolandırıcılık kaynaklı olabilir. Bu "kirli para" sizin hesabınıza değdiği an, sistem sizi "şüpheli" olarak işaretler ve MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) hesabınızı dondurur.
- Hukuki Çözüm:
Bloke kendiliğinden kalkmaz. Savcılığa; işlemin ticari bir takas olduğunu, karşı tarafı tanımadığınızı, sadece coin satışı yaptığınızı dekontlar, borsa emir geçmişi ve konuşma kayıtları ile ispatlamanız gerekir. - Risk: Süreç iyi yönetilmezse, "Suç Gelirlerini Aklama" (TCK Madde 282) suçlamasıyla Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanabilirsiniz.
4. Kripto Paralar Haczedilebilir mi? (İİK Madde 89)
Borçlunun bankada parası yok ama Binance veya Paribu hesabında Bitcoin'i var. Alacaklı bunu alabilir mi? Evet.
- Kanun Maddesi: İcra ve İflas Kanunu (İİK) Madde 89/1.
- Uygulama: İcra Dairesi, Türkiye'de faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcılarına (Borsalara) "Haciz İhbarnamesi" gönderir.
- Süreç: Borsanın hukuk birimi, borçlunun hesabındaki varlıkları (BTC, ETH, XRP vb.) o anki kurdan TL'ye çevirerek icra dosyasına yatırmak zorundadır.
- Soğuk Cüzdan (Cold Wallet) Sorunu: Ledger veya Metamask gibi merkeziyetsiz cüzdanlardaki varlıkların kime ait olduğunun ispatı ve teknik olarak el konulması (şifreler bilinmedikçe) şu an için hukuken ve teknik olarak çok zordur.
5. Sosyal Medya "Fenomenleri" ve Yatırım Tavsiyesi Suçu
Telegram veya Twitter gruplarında "Bu coin 100x yapacak, evinizi satın basın" diyen kişilere karşı dikkatli olun.
- Kanun Maddesi: Sermaye Piyasası Kanunu (SPK) Madde 107.
- Piyasa Dolandırıcılığı: Yetkisi olmadığı halde yatırım danışmanlığı yapmak ve piyasayı manipüle etmek (Fiyatı yapay olarak yükseltip malı yatırımcıya satmak) suçtur.
- Hukuki Hak: Bu kişilerin yönlendirmesiyle, "Rug Pull" (Projenin fişinin çekilmesi) projelerine yatırım yapıp zarar ettiyseniz; hem ceza davası hem de tazminat davası açma hakkınız vardır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Kripto paradan vergi alınıyor mu?
2024 itibarıyla bireysel yatırımcı (kullanıcı) için doğrudan bir "Gelir Vergisi" düzenlemesi yasalaşmamıştır. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın çalışmaları son aşamada olup, işlem vergisi (bindelik oranlarda) gelmesi gündemdedir. Şirketler ise kurumlar vergisine tabidir.
2. Yurt dışı borsasında (Binance Global, Coinbase) param kaldı, dava açabilir miyim?
Yurt dışı borsalarının Türkiye'de yerleşik bir tüzel kişiliği yoksa, Türk mahkemelerinde dava açmak ve tebligat yapmak çok zordur (Milletlerarası hukuk kuralları devreye girer). Ancak Türkiye'de temsilcilik açan borsalar için Türk hukuku geçerlidir.
3. Yanlış ağa (Network) coin gönderdim, geri gelir mi?
Blokzincir (Blockchain) teknolojisinin doğası gereği işlemler geri alınamaz. Eğer gönderdiğiniz cüzdan bir borsaya aitse, o borsa ile iletişime geçilerek teknik destekle (kurtarma ücreti karşılığı) bazen geri alınabilir. Ancak kişisel bir cüzdana veya desteklenmeyen bir ağa gönderim yapıldıysa, hukuken yapılacak işlem sınırlıdır.
Sonuç: Dijital Dünyada Hukuki Kalkanınız Olsun
Kripto para piyasası, yüksek kazanç fırsatları sunduğu kadar, teknik ve hukuki risklerle doludur.
- Hesabınıza konulan MASAK blokesini kaldırmak,
- Dolandırıcı borsalardan paranızı kurtarmak,
- İcra takibinde kripto varlıkları haczettirmek,
Sıradan bir hukuk bilgisiyle değil, Bilişim Hukuku ve Finansal Suçlar alanında uzmanlık gerektirir.
Bursa ve Osmangazi bölgesinde teknoloji hukuku alanındaki çalışmalarıyla Avukat Ersin Doğan, dijital varlıklarınızı korumak ve mağduriyetlerinizi gidermek için güncel mevzuata hakim bir yaklaşımla yanınızdadır.
MASAK blokesi veya borsa mağduriyeti mi yaşıyorsunuz? Hukuki destek için bize ulaşın.